آیا بدون آموزش روخوانی هم می‌توان قرآن را یاد گرفت؟
تاریخ انتشار: ۱۱ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۹۷۸۷۷۴
مدتی پیش مستندی با عنوان تو بر کدام نمط، قرآن خوانی؟ در ایرنا منتشر شد که در این فیلم برخی کارشناسان به بیان دیدگاه های خود درباره وضعیت آموزش روخوانی قرآن در کشور و راه های بهبود بخشیدن به وضعیت موجود ارائه دادند. حالا فرصتی دست داد تا به مرور برخی از آن مطالب تخصصی بپردازیم تا هم کارشناسان و معلمان قرآنی با دیدگاه های مختلف آشنا شوند و هم فعالان حوزه آموزش قرآن در مساجد و پایگاه های مردمی به نکات ریز و درشتی توجه کنند که ممکن است راهگشا باشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در گذشته ای نه چندان دور به بهانه برگزاری هزارمین کرسی تلاوت روزانه اذان گاهی در مسجد امام خمینی (ره) بازار تهران، با یک چهره قرآنی به نام حجت الاسلام سیدمحمدجواد موسوی درچه ای آشنا شدیم و در مستند اخیر هم پای نظرات او نشستیم که او، علاوه بر بیان تجربیاتش به ذکر خاطراتی نیز پرداخت. بیش از ۳۰ سال است که موسوی درچه ای در شهرری و همچنین ورامین با برگزاری کلاس های قرائت قرآن، صدها شاگرد پرورش داده که برخی از آنان رتبه های ملی و بین المللی را کسب کرده و برخی هم بی سر و صدا در گوشه ای از این مملکت مشغول آموزش قرآن به کودکان و نوجوانان هستند. خودش می گوید آمار شاگردانش از دستش در رفته و فقط چند نفر را به عنوان نمونه معرفی کرد که در قرائت قرآن همچون ستاره هایی در آسمان تلاوت به شمار می روند.
موسوی درچه ای که خود را سرباز قرآنی رهبر انقلاب به ویژه در جهاد تبیین می داند، در ۳۰ سال گذشته هر صبح جمعه تا ساعت ۱۲ برای قرآن آموزان کلاس می گذارد و در میان تدریسش به اتفاق های فرهنگی و گزارش هفتگی و به ویژه تبیین صحبت های قرآنی رهبر معظم انقلاب می پردازد.
این قاری قرآن گفت: همیشه می گویم اگر سه جا از نظر قرآنی آباد شود، بسیاری از افراد جذب قرآن می شوند. یکی خانه، یکی مسجد و دیگری مدرسه است و هر سه مورد در آیات و روایات بر آن تاکید شده است. محیط خانه اولین بستر است و هر کسی در محیط خانواده می تواند یاد بگیرد و ما باید محیط را در همین سه بخش خانه، مدرسه و مسجد به گونه ای قرار دهیم که فضای شنیدن و استماع قرآن فراهم باشد و این سه محیط تکمیل کننده یکدیگر است. ممکن است پدر و مادر تخصص قرآنی نداشته باشند و البته آنها هم می توانند فضای خانه را قرآنی کنند. مثلا من در منزل با فرزندانم اینگونه هستم. یعنی قبل از اذان صدای تلویزیون را زیاد می کنیم تا قرآن در منزل پخش شود.
وی از پیگیری هایش برای پخش تلاوت های زنده در مکان های مقدس به عنوان یکی از برنامه های خود از اوایل دهه ۷۰ یاد کرد و گفت: موضوع تلاوت های زنده را با برخی قاریان در حرم حضرت عبدالعظیم شروع کردیم که قرآن می خواندند و اذان می گفتند. وقتی مدرسه می رفتم و از رادیو یا تلویزیون اذان پخش می شد، مادرم آن را خاموش می کرد و می گفت خودتان اذان بگویید و چنین فضایی در منزل ایجاد می شد. این برنامه سال ها به عنوان ندای ملکوت در حرم اجرا شد و زمانی که مادرم در بستر بیماری بود، گفتم آرزوی شما محقق شد و او می گفت اگر رئیس جمهور شوم، می گویم رادیو و تلویزیون، اذان را به صورت زنده پخش کند.
موسوی درچه ای در پاسخ به این سوال که آیا بدون گذراندن دوره های روخوانی هم می توان قرآن را یاد گرفت، گفت: بله. سوره حمد و توحید را همه بلدند. از کجا یاد گرفتند؟ شنیدند. کلمات سوره حمد تفاوتی با سایر آیات و کلمات ندارد و شاید مشکل تر هم باشد ولی چون ما دیگر آیات را نشنیده ایم، فکر می کنیم سخت است. البته نمی گویم روخوانی نباشد. بلکه اساس آموزش باید بر اساس استماع و گوش کردن باشد. اگر دوره های آموزشی بدون شنیدن باشد، فایده ای ندارد.
وی از نقش مدرسه در یادگیری قرآن سخن گفت و افزود: وظیفه معلمان مدارس، آموزش دادن است و یکی از این آموزش ها قرآن است. متاسفانه به قرآن کم توجهی می شود. معمولا بسیاری از معلمانی که قرآن آموزش می دهند، شاید خودشان قرآنی نباشند. مثلا معلم ورزش یا ریاضی در کلاس قرآن حضور می یابد و تدریس می کند. می گویند موضوعی فرعی است در حالی که آموزش قرآن یک مساله تخصصی است و معلم باید بتواند صحیح و معمولی بخواند تا دانش آموزان جذب شوند.
این استاد قرائت افزود: میلیون ها دانش آموز در طول سال ها و در دوران تحصیل می توانند قرآن را فرا بگیرند. همین قرآنی که یک معلم قاری در حد معمولی که زیبا قرآن می خواند، باعث تربیت ده ها دانش آموز قرآنی می شود. حتی اگر درس خاصی پای تخته ندهد و وارد ترجمه و مفاهیم هم نشود، دانش آموزان به قرآن علاقه مند می شوند.
وی ادامه داد: اگر قاری قرآن در کلاس درس، فقط قرآن را صحیح بخواند و دانش آموزان، تکرار کنند، دیگر نیازی به روخوانی و سایر کلاس ها نیست. از دوران کودکی این تجربه را دارم که روخوانی و روانخوانی را همین گونه یاد گرفتم و فرزندانم نیز همین گونه یاد گرفته اند. پسر بزرگم حافظ کل قرآن است و دو فرزند دیگرم که در کلاس های ابتدایی هستند، در مدرسه خود موفق هستند و عبارت های قرآنی را به خوبی می خوانند در حالی که کلاس روخوانی هم نرفتند.
موسوی درچه ای افزود: وقتی معلم فرزندم پرسید که فرزندم چگونه قرآن را یاد گرفته، گفتم در منزل به صورت دائم، تلاوت قرآن گوش می کند، در خودرو هم که هستیم رادیو قرآن را روشن می کنیم. لذا وقتی کلمه قرآنی را ببیند، تعجب نمی کند و اگر یک کلمه را هم نتوانست بخواند، کافی است یک بار بشنود. چون این کارها نشده، دانش آموزان و حتی بزرگترها با تکرار هم نمی توانند یاد بگیرند.
وی اضافه کرد: روخوانی قرآن شامل حروف و حرکات است که دانش آموزان با آن آشنا هستند ولی چون حروف ناخوانا داریم و تفاوت مهمی بین زبان فارسی و عربی است، این موضوع یک مقدار کار را برای دانش آموزان سخت می کند. البته سبک آموزش در این زمینه مهم است. آموزش و پرورش قرآن های کم علامت را در اختیار دانش آموزان قرار داده ولی من موافق نیستم. چون وقتی دانش آموزان آن قرآن را یاد می گیرند، زمانی که در مسجد قرآن های دیگر را می بینند به مشکل برخورد می کنند ولی مشکل ما این است که کم می شنویم. باید ارتباط بین صوت و تصویر را ایجاد کنیم. اگر یک بار آیه را ببینیم، متوجه می شویم این عبارت با این تصویر، همان چیزی است که شنیدیم.
این قاری بین المللی درباره استفاده از رسم الخط قرآن های عثمان طه برای آموزش روخوانی گفت: ما دو نوع مخاطب داریم. یک مخاطب نوجوانان و دانش آموزان هستند که مشکلی ندارند ولی مخاطب دوم افرادی هستند که با قرآن های قدیمی یاد گرفته اند و یک مقدار کار برای آنها سخت می شود. باز هم می گویم مشکل اساسی ما این است که شنیدن و خواندن در برنامه روزانه ما نیست و این موضوع باید برای همه فرهنگ شود. اگر قرار باشد بعد از نماز کاری انجام دهیم که در راستای عبادت باشد، بدون شک مهمترین عبادت، خواندن قرآن است و به گونه ای تکمیل کننده یکدیگر است. چون در نماز ما با خدا صحبت می کنیم و در تلاوت قرآن خدا با ما صحبت می کند.
وی به یکی از تجربه های خود برای آموزش قرآن اشاره کرد و گفت: ما در مسجد صدوق در شهرری هر شب به غیر از تلاوت های اذانگاهی و کرسی های تلاوت، یک صفحه قرائت می کنیم و توضیحاتی را به عنوان تدبر مطرح می کنم ولی آخرین آیه را همخوانی می کنیم. این نوع تمرین در شب های اول برای نمازگزاران مثل افراد مسن، مشکل بود ولی با تکرار آیات، الان تقاضا می کنند به جای یک آیه نصف صفحه را بخوانیم. الان نمازگزاران چه کوچک و چه بزرگ همه همخوانی می کنند و آیات سخت را به راحتی تلاوت می کنند و حتی برخی نکات تجویدی را بدون این که به صورت کلاسی یاد گرفته باشند، رعایت می کنند.
موسوی درچه ای درباره سهم فضای مجازی در آموزش قرآن گفت: الان باید گفت فضای حقیقی؛ چون همه در آن حضور دارند. باید توجه کنیم که تاثیر کار زنده با فضای مجازی تفاوت دارد. تلاوت زنده با تلاوت رادیو و تلویزیون تفاوت دارد. در برخی مساجد حتی تعقیبات نماز را از تلویزیون پخش می کنند در حالی که تاثیر دعا و تعقیبات زنده بسیار بیشتر است.
فرهنگ قرآن و معارف ۰ نفرمنبع: ایرنا
کلیدواژه: مدارس مسجد دانشگاه تلاوت قرآن مدارس مسجد دانشگاه تلاوت قرآن موسوی درچه ای دانش آموزان قرآن را یاد آموزش قرآن
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۹۷۸۷۷۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ظرفیت‌های یک نمایشگاه در احیای قرآن/ «حراج باران» برگزار می‌شود
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط‌عمومی نگارخانه ترانه باران، این روزها فرهنگسرای نیاوران میزبان نخستین نمایشگاه تخصصی هنرهای قرآنی «روایت باران» است که تا پایان اردیبهشت آثار بیش از ۱۷۰ هنرمند هنرهای قرآنی را بر روی دیوار برده است.
محمد خراسانی‌زاده مدیرکل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و سرپرست موزه هنرهای معاصر تهران در بازدید از این نمایشگاه درباره فعالیت بخش خصوصی در عرصه هنرهای ایرانی و اسلامی، گفت: از نگارخانه ترانه باران به عنوان بخش خصوصی که نمایشگاه «روایت باران» به همت آن برگزار شده تشکر می‌کنم و لازم می‌دانم که به این نکته اشاره کنم که خانم کاظمی دولابی همت خود را در این نمایشگاه برای احیا و عرضه آثار هنر اسلامی و هنرهای قرآنی گذاشته و این موضوع بسیار مهمی است.
وی ادامه داد: ماجرای هنر اسلامی ما این است که حتی عنوان آن را هم ایرانی‌ها نام‌گذاری نکردند، قبل از ما غربی‌ها متوجه این گنجینه و این معدن ارزشمند شدند و این قابلیت کم نظیری که ما در هنرمان داشتیم و داریم اتفاقی است که متاسفانه این روزها کمتر در فضای هنری نگارخانه‌ها و نمایشگاه‌های هنری دیده می شود و اینکه به نام قرآن کریم و با پرچم هنرهای قرآنی چنین آثار فاخری به نمایش درآمده، قابل توجه است. از این استقبال چشمگیری که هنرمندان داشتند لذت بردم و خدا را شکر می‌کنم که در شرایطی که بسیاری فکر می‌کنند ماجرای توجه به قرآن در کشور ما کمرنگ شده، اینچنین هنرمندان با جان و دل، با نوآوری و خلاقیت و با تمام وجود خلق اثر می‌کنند.
مدیرکل هنرهای تجسمی تصریح کرد: اینکه بخش خصوصی بدون رویکردهایی که گاهی ممکن است در فضاهای حاکمیتی یا دستگاه‌های عمومی وجود داشته باشد، اینچنین از درون می‌جوشد و به صورت خودجوش کار می‌کند، افتخار دیگری است و امیدوارم چنین مجموعه‌هایی و چنین تشکل‌هایی توسعه پیدا کنند و فعالیت‌شان در داخل ایران و فراتر از مرزهای ایران هر روز پررنگ‌تر شود.
وی در پاسخ به این پرسش که قطعاً حمایت‌های بخش دولتی می‌تواند در کنار فعالیت‌های بخش خصوصی حامی هنرمندان عرصه قرآنی باشد، توضیح داد: دقیقا همین طور است. طبیعی است که وظیفه حاکمیت است که در این عرصه ورود پیدا کند و اگر ظرفیتی وجود دارد در این حوزه قرار گیرد، مجموعه فرهنگسرای نیاوران نیز برای برگزاری نمایشگاه «روایت باران» زیرساخت را در اختیار گذاشت که این امر می تواند بخشی از این حمایت ها باشد. هر ظرفیت دیگری که در فرهنگسراها، موزه‌ها و نگارخانه‌های وابسته به دستگاه حاکمیتی وجود دارد، حتما باید در فضای کاری خودشان این اولویت را مدنظر قرار دهند و اگر توان و ظرفیتی دارند در این عرصه دریغ نکنند. چرا که وقتی دشمن ما محکم ایستاده تا قرآن را کمرنگ کند یا به قرآن اهانت کند، یا فضایی ایجاد کند که کم‌کم قرآن فراموش شود، حتما ابزار هنر و فضای هنر بهترین مسیر برای یادآوری و نمایش دوباره و احیای قرآن خواهد بود.
خراسانی زاده درباره این مهم که بخشی از حمایت‌های دولت می‌تواند در بخش اقتصاد هنر به ویژه در بخش هنرهای ایرانی و اسلامی باشد، گفت: یکی از اتفاقات خوبی که رقم خورد کمک به ادامه مسیر برگزاری «حراج باران» بود که چند سال قبل شروع شده بود اما چند سالی دچار وقفه شد. در این راستا چند جلسه داشتیم و گفت‌وگو کردیم و مانعی که در این زمینه وجود داشت، برطرف شد و ما در حال حاضر قول تایید اولیه مجوز برگزاری حراج را داده‌ایم و منتظر هستیم که آثار فراهم و این حراج برگزار شود و بسیار علاقمندیم که چنین حراج‌هایی در کل کشور برگزار شود، چراکه واقعاً هر کدام از کلانشهرهای ما که پیشینه و دیرینه ارزشمندی در حوزه هنرهای اسلامی دارند می‌توانند برای خودشان چنین بازارهایی را چه در عرصه حراج و چه در عرصه هنربازارها اعم از اکسپو و آرت فر داشته باشند که حتماً استقبال می‌کنیم.
کد خبر 6091833
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است